Stadener Itinerar

Een pelgrimstocht per fiets van Stade, bij Hamburg, via Frankrijk naar Rome en terug naar Stade.
NieuwsNieuws


Fiets- en Wandelbeurs Utrecht.
14, 15 en 6 februari 2025.
Lezing Via Islandica

Nieuws

Een lezing over deze fietsroute naar Rome?
Neem contact op via het formulier hieronder.



Contactformulier



De tekst vertaald en in beeld gebracht.


Alle in de itinerar voorkomende namen en routes in kaart
Kaart op volledig scherm  (Opent in een nieuw venster)



In de onderstaande tekst zijn alle afstanden gegeven in mijlen.
De afstanden worden opgegeven in de lokaal gebruikte mijlen.


Van Tot Afstand in Omrekenfactor
Stade Larouillies Duitse mijl 7,53 km
Larouillies Col du Mont Cenis Franse mijl 1,80 km
Col du Mont Cenis Rome Italiaanse mijl 1,48 km
Rome Bozen / Bolzano Italiaanse mijl 1,48 km
Bozen / Bolzano Stade Duitse mijl 7,53 km

De Latijnse tekst en de vertaling


(Andata)
De heenweg



Firri iterum dixit: Bone Tirri, Romam ire volo, expedias me de itinere.
Gi Tirri: Qua via vis procedere?
Et ille: Versus vallem Maurianam; sed prius ibo in Daciam pro equo, et sic procedam de Stadio.
Ad quem Tirri: Loca tibi nominabo et miliaria interponam.



Stadium.
10 Brema.
4 Wildeshusen.
2 Vectcha.
5 Bramececke.
3 Thekeneborch.
5 Monasterium.
3 Ludichusen.
1 Sulsene. Ibi venies super Lippiam fluvium.

Firri zei vervolgens:
Beste Tirri, ik wil naar Rome reizen. Vertel mij eens over die tocht.
Tirri vraagt: Welke route wil je volgen?
Hij antwoordt: Naar de Maurienne-vallei, maar eerst ga ik naar Denemarken voor een paard en vandaar naar Stade.
Waarop Tirri zegt: Ik zal je de plaatsen en de afstanden ertussen noemen.

Stade
10 Bremen,
4 Wildeshausen,
2 Vechta,
5 Bramsche,
3 Tecklenburg,
5 Münster
3 Lüdinghausen
1 Sülsen. Hier kom je bij de bovenloop van de rivier Lippe.

1 Tore.
4 Eimscherna fluvius. Lipperne.
1 Dusburch.
Ibi Renum transeat. Sed si magna fuerit inundatia aquarum, difficulter aut minime poteris Dusburch venire. Quod si ita est, de Monasterio vadas usque Coloniam, ita procederes per Ardaniam; tunc venies Metis.
Sin autem sic, et monticulos plurimos evitabis.

1 Oer
4 de Emscher  Osterfeld
1 Duisburg
Daar steek je de Rijn over. Maar als het water erg hoog staat, kun je moeilijk in Duisburg komen.
Als dat het geval is, ga je van Münster naar Keulen en zo verder naar de Ardennen
Dan kom je in Metz.
Zo niet, dan vermijd je een aantal heuvels.

Dusborch, transacto Reno, vadas:
1 Asberge, sequitur
4 Nussia.
1 Hermerthe.
4 Rura fluvius.
3 Herle.
2 Clumene,
Mosa fluvius. Traiectum superius.
1 ½ Sancta Maria in Biesse.
1 Curtece.
2 civitas sancti Trudonis.
I Velme.
Sed melior est via de Traiecto usque Tungris, inde Velme.
1 Landene.
Haec villa mixta est et Gallico et Teutonico.

Duisburg, Over de Rijn ga je door naar
1 Asberge (Moers) en vervolgens
4 Neuss
1 Hemerden
4 Rivier de Rur
3 Heerlen
2 Klimmen
Rivier Maas Maastricht
1 ½ Munsterbilzen
1 Kortessem
2 de stad Sint Truiden
1 Wellen
Maar de weg van Maastricht naar Tongeren is beter en vandaar naar Wellen.
1 Landen
Deze stad is deels Gallisch (Frans), deels Duits.

2 Lismea.
Ibi intras linguam Gallicam. Reliquas villas pronunciabo Gallice non Latine, quia haec pronunciatio magis est necessaria viatori.

1 Geldenake.
4 Mon san Wibert.
4 Nivele.
5 Benis.
2 Viren.
2 Mabuge.
2 Beafort.
3 Avens.
1 Epora. Fluvius Savage.
Haec aqua subito crescit in pluvia et impedit viatores. Quod si contigerit, ad sinistram manum ad proximam villam declinans, ibi transeat et
Rulie.
Ibi lapis positus est in media villa iuxta viam quae disterminat imperium et regnum Franciae.

2 Linsmeau
Daar kom je in het Gallische taalgebied. Voortaan noem ik de stedennamen in het Gallisch en niet in het Latijn omdat die uitspraak zeer van belang is voor de reiziger.
1 Jodoigne
4 Mont Saint-Guibert
4 Nivelles
5 Binche
2 Vieux-Reng
2 Maubeuge
2 Beaufort
3 Avennes-sur-Helpes
1 Étrœungt. De rivier de L'Helpe Mineure
Bij regen kan het water hier plotseling stijgen en dat belemmert de reis. Als dat gebeurt, buig dan linksaf tot de volgende stad en steek daar over.
Larouillies,
daar ligt een steen langs de weg midden in het dorp die de grens is van het keizerrijk en het Franse koninkrijk

4 Estreiz.
2 Vervin.
Novum castellum.
4 Reims.
10 Chaluns, scilicet Catalaunum. Merna fluvius.
4 Estreie.
4 Maalis.
4 Affreie, Abele fluvius. Arciz.
4 Wed.
3 Trois, Secana fluvius.
7 Bar sur Seine.
2 Gé sur Seine
2 Musse
2 Fur Cherres
2Chastiliun sur Seine
5 Mani Lambert.
5 Chancheaus. Iuxta villam illam oritur Secana. Florie.
6 Beane prope Cistercium.
Eo
3 Chani.
3 Chalon, scilicet Cabilon.
Ibi venis super fluvius Arar, de quo Lucanus: “Rodanunque morantem/ Praecipitavit Arar/ qua Rhodanus raptum velocibus undis : In mare fert Ararim”.

4 Étréaupont
2 Vervins
Neufchâtel-sur-Aisne
4 Reims
10 Châlons-en-Champagne. Over de Marne:
4 Bussy-Lettrée
4 Mailly-le-Camp
4 Niet gelokaliseerd Over de Aube naar Arcis
4 Voué
3 Troyes aan de Seine
7 Bar-sur-Seine
2 Gyé-sur-Seine
2 Mussy-sur-Seine
2 Charrey-sur-Seine
3 Châtillon-sur-Seine
5 Magny-Lambert
5 Chanceaux, bij dat dorp ontspringt de Seine.
Fleurey-sur-Ouche
6 Beaune nabij Cîteaux.
Dan
3 Chagny
3 Chalon-sur-Saône
Daar kom je aan de bovenloop van de rivier de Saône, waarover Lucanus dichtte: "De rivier de Saône / stort zich in de kwijnend' Rhône. / Die sleurt dan woest naar zee / 't geroofde Saône-water mee."

3 Grone.
3 Turnus.
5 Mascun.
4 Beleville.
2 Vile France.
1 Anse.
4 Liun sur Rone.
4 Ayri.
5 Tur despine.
3 La Kebele.
3 mons Catus, qui tres leucas habet ad transeundum

3 Rivier Grosne
3 Tournus
5 Macon
4 Belleville
2 Villefrache-sur-Saône
1 Anse
4 Lyon
4 Heyrieux
5 La Tour-du-Pin
3 Lac d'Aiguebelette of Aiguebelette-le-Lac
3 Mont du Chat, die je op drie plaatsen kunt passeren.

Chameri.
2 Mons Milian. In illo castello dictur Karolus captivatus.
Ysara Fluvius.
3 Ake bele.
2 Aypere.
3 Chambri.
1 Ermelion. In castro illo construendo habitus est sanguis equorum et hominum pro cemento. Homo transiens dabat unam libram sanguinis, equus duas.
3 San Michel. Si vis videre digitum beati Iohannis baptistae, de Ermelion vadas in civitatem Maurianam. Ibi est sedes episcopalis, et digitus beati Iohannis reconditus, quem in locum illum quaedam virgo deportavit. Inde habes duo militaria ad Sanctum Michahelem.

Chambéry
2 Montmélian, in dat kasteel zou Karel gevangen zijn gehouden.
Rivier Isère
3 Aiguebelle
2 Saint-Pierre-de-Belleville
3 La Chambre
1 Hermillon, bij de bouw van dat kasteel is paarden- en mensenbloed als cement gebruikt. Elke mens die passeerde, gaf een pond, een paard twee pond.
3 Saint-Michel-de-Maurienne Als je de vinger van de gezegende Johannes de Doper wilt zien, ga dan van Hermillon naar de stad Maurienne. Daar is een bisschopszetel en wordt de vinger bewaard van de gezegende Johannes de Doper, die een maagd daar gebracht heeft. Vandaar leiden twee heerwegen naar Saint-Michel.

4 Furneaus.
4 Termenion.
1 A Land.
Ibi es in pede montis Sinisii, et in illo loco versus Ytaliam finit vallis Maurianam, quae incipitur trans montem Catum versus Burgundiam.

Vallis autem Mauriana dicta est a mauris, id est nigris aquis, videlicet Orca, Arca et Ysara. Hii enim fluvii, scilicet Orcus, Arcus et Ysara, in valle eadem nigri valde conveniunt, et iuxta Viennam in Rodanum descendunt. Nigro et obscuro gurgite


Huius Arci mentionem facit Horatius in Poetria sic: “Aut flumen Reni, aut pluvius describitur Arcus”.

4 Fourneaux
4 Termingon
1 Lanslebourg / Lanslevillard
Daar ben je aan de voet van de Mont Cenis en daar tegen Italië houdt de vallei Maurienne op, die begon bij de Katerberg, le Grand Chat, bij Bourgondië.
De vallei heet dus Maurienne, Mauretaans, dat is om de zwarte wateren, kennelijk de Orco, de Arc en de Isère. Die rivieren, dus de Orco, de Arc en de Isère, stromen met hun heel donkere water samen in dezelfde vallei en monden bij Vienne in de Rhône uit met een zwarte en duistere draaikolk.
In zijn Ars Poetica (regel 18) noemt Horatius de Arc als volgt: "Of een beschrijving van de Rijn-rivier of de regen Arc".

Hoc plurimi ignorantes dicunt: Pluvius arcus id est Yris, sed falluntur; est enim ille fluvius, et dicitur pluvius a pluvia, quia tempore pluviali maxima inundatione labitur, et multa profunditate impedit viatores.

Zonder kennis van zaken zeggen veel mensen zeggen dat dit gedicht spreekt over een regenboog, maar zij vergissen zich; het gaat wel degelijk om deze rivier die hier 'regen' heet omdat de Arc in het regenseizoen ruim buiten de oevers stroomt en reizigers hindert door haar grote diepte.
Et tunc est per latera transeundum montium donec ad montem Sinisium, qui habet in suo transitu 5 leucas magnas.
Quo transacto, unam leucam procedas, et occurret tibi Secutia.

10 Avilian.
10 Turing.
15 Salugri
4 Lavur.
13 Vercellis.
40 Papia.
25 Placentia.
20 Bur san Domin.
15 Parma.
15 Regium.
15 Mutina.
20 Bolonia.
Ibi habe optionem duaram viarum trans Montes, vel ad balneum sanctae Mariae, vel ad Aquam pendentem.
En dan moet je langs de oevers de bergen doortrekken tot Mont Cenis, die passage is ruim vijf mijl
Daar voorbij ga je een mijl door en dan doemt Susa voor je op.

10 Avigliana,
10 Torino (Turijn),
15 Saluggia,
4 Livorno Ferraris,
13 Vercelli,
40 Pavia,
25 Piacenza,
20 Fidenza,
15 Parma,
15 Reggio Nell'Emilia,
15 Modena,
20 Bologna.
Daar heb je twee wegen over de bergen, hetzij naar Bagno di Romagna, hetzij naar Acquapendente

Sed puto, quod melior sit via ad balneum sanctae Mariae sic. Bolonia.
13 Castellum sancti Petri.
7 Emula.
10 Feance.
10 Furlin.
2 San Martien strate.
4 Meldola.
10 Civitella.
15 balneum sanctae Mariae.
Alpes
15 leucarum. Champ.
8 Sibean.
6 Aretium.
8 Chastelium.
8 Ursage.
16 Castel.
10 Sarminian.
6 Orbete.
12 Mons Flascun.
8 Viterbium.
16 Sutrium.
16 Castellum sancti Petri.
8 Roma.

Ik denk dat de route naar Bagno di Romagna het best is. Dat is vanaf Bologna:
13 Castel San Pietro Terme
 7 Imola,
10 Faenza,
19 Forlì,
2 San Martino in Strada,
4 Meldola,
10 Civitella di Romagna,
15 Bagno di Romagna.
Alpe di Serra
15 mijl Campi,
8 Subbiano,
6 Arezzo,
8 Castiglion Fiorentino,
8 Ossaia,
16 Città del Pieve,
10 Sarminia,
6 Orvieto,
12 Montefiascone,
8 Viterbo,
16 Sutri,
16 La Storta,
8 Roma (Rome).

Si papa fuerit Perusii, Assisii, Intermnis vel circa loca illa, de Ursage eas 4 leucas usque Gunfin, et sic ulterius; et habebis lecum Perusinum ad manum dextram, sed praedicta via de Ursage usque Castel ad manum sinistram.


Ecca habes iter Romanum per vallem Maurianam. See dico tibi, quod ad multa miliutaria plus habet itineris, quam reliquae viae.

Zou de paus in Perugia, Assisi, Terni, zijn of daar in de buurt, ga dan van Ossaia vier mijl tot Gubbio. En zo verder. Je hebt dan het Lago Trasimeno naar rechts, maar de aanbevolen weg van Ossaia naar Città del Pieve is links.


Dat is dus de Romeinse weg via de Maurienne-vallei, maar ik zeg je dat het meer heeft van een militaire marsroute dan van een gewone weg.






(Ritorno)
De terugweg



“Hiis auditis Firri respondit: Qua via michi redire consulis? Cui Tirri: Nescio, societas et rerum eventus et temporum tibi reditum demonstrabunt. Sed dic, quorsum vis redire?
Cui Firri: In Daciam, unde exibo.

Et Tirri: Poteris redire per vallem Tarentinam, per Evelinum, per montem Iovis; poteri etiam per Pusterdal.
Toen hij dat gehoord had, vroeg Firri: Welke route raad je mij aan voor de terugreis?
Tirri antwoordde: Dat weet ik niet. Het gezelschap en het verloop van zaken en de ontwikkelingen wijzen je de weg. Maar vertel eens, waarheen je wilt reizen.
Firri zei: naar Denemarken, waar ik vandaan kom.
Tirri zei toen: Dan kun je door de Tarentina-vallei (dwz. de Brennerpas) en over de St Gotthard, over de Grote St Bernard-pas, over ook door het Pusterdal.

Per vallem Tarentinam sic. A Roma redeas per Viterbium, et sic ultra Alpes ad balneum sanctae Mariae via praedicta usque Meldolam. Et, tunc Furlin non veniens, eas 25 leucas ad Tavernam.

Door de Tarentina-vallei gaat als volgt:
Van Rome ga langs Viterbo en dan over de Apennijnen naar Alpe di Serra en de aanbevolen route tot aan Meldola. Je komt dan niet in Forlì, maar reist 25 mijl naar Ravenna.

Inde 9 per modicam aquam, ex utroque tatere omnino paludosam usque trans Padum.
3 asd Sanctum Albertum.
30 ad Argenteam.
20 ad Ferrariam.
10 ad aquam. 7 per aquam.
Haec aqua, quamvis sit modica, tempore tempestatis valde est periculosa, quia a nullo latere refugium est, obstandibus paludibus et deserto; et licet primo sit arta, ad ultimum se dilatat. Unde consulo tibi, ut tranquillo tempore transeat in bona navi. Bonos homines ibi habere non potes, quia nequissimi manent ibi leccatores. Transeat ergo contra diem, non contra noctem.

Vandaar 9 mijl over rustig water met aan beide zijden moerassen tot voorbij de Po.
3 Sant’Alberto,
30 Argenta,
20 Ferrara;
10 tot de rivier en nog 7 over water.
Hoewel dit een bescheiden stroom is, kan het er best gevaarlijk zijn als het waait. Je kunt namelijk nergens de oever op omdat er moerassen in de weg liggen en het verlaten is. Eerst is de rivier smal, maar later verbreedt hij. Vandaar dat ik je aanraad met rustig weer in goed schip over te steken. Je treft er geen hulpvaardige mensen aan want juist de slapsten blijven daar achter. Steek dus liever over bij dag en niet bij nacht.
Aqua transacta, vadas 5 leucas usque Ruvine.
Als je het water bent overgestoken, reis je 5 mijl tot Rovigo

5 iterum ad Anguillariam.
28 ad Paduam.
8 Curterule.
8 Passanum.
Ibi est introitus ad montana.
3 Solanie.
12 Sysmo.
2 Covalle.
Ibi est antrum naturale in monte, et urbs de antro facta. Nequam sunt in antro, cum sociis transeas.

5 naar Anguillara Veneta
28 Padova (Padua)
8 Curtarolo
8 Bassano del Grappa
Daar beginnen de bergen.
3 Solagna
12 Cismon
2 Covolo di Butistone
Daar is een natuurlijke grot in de berg en de stad is bij die grot gemaakt. Ze zijn slecht in de grot, als je met je metgezellen passeert.

8 Grind.
10 Ausuge.
5 Leuin.
5 Pergine.
5 Tarentum.
25 Novum Forum.
5 Francole.
10 Boz.
Statim occurrit tibi Rede habens 6 miliaria Teutonica, quia Langesten sunt 2 a Boz,
Inde duo ad Clusam.
Inde duo ad Brixiam.
De Brixa quator usque Stercinge.

8 Grigno
10 Borgo Valsugana
5 Levico Terme
5 Pergine Valsugana
5 Trient / Trento
25 Neumarkt / Egna
5 Branzoll / Bronzolo
10 Bozen / Bolzano
Meteen doemt Auf den Ritten op, dat ligt op 6 Duitse mijlen omdat Langestein 2 mijl van Bozen ligt.
2 naar Klausen / Chiusa
2 naar Brixen / Bressanone
4 tot Sterzing / Vipitone

Si vero suasum tibi fierit redire per Carnolum, cum a Roma veneris Ravennam, de Ravennam per mare Venetiam eas et inde Tervisium; et sic transibis Pusterdal carissima sunt tempora et mala hospitia.

Maar als je echt mijn advies volgt, reis dan terug via Carnaiola, dan kom je van Rome in Ravenna en ga je van Ravenna over zee naar Venetië en vandaar naar Treviso; en zo trek je door het Pusterdal waar het goed toeven is, al is men ongastvrij.

De Stercinge quator milliaria usque Materel.
3 Enspruc.
Prope locum Illum est claustrum, ubi iuxta altare ad laevam sepultus est Heymo. Cuius sepulcrum habet longitudinem 13 pedum, quorum duo porrigunt subtus murum. 11 sunt extra murum.

Van Sterzing 4 mijl tot Matrei an Brenner
3 Innsbruck
Bij die plaats ligt een klooster, waar links naast het altaar Haymon begraven is. Diens graf is dertien voet lang, twee voet daarvan liggen onder de muur en het graf steekt elf voet naar buiten uit.

De Enspruc 2 usque Cirle.
4 Medewald.
3 Bardenkerke.
2 Amergo.
5 Schange. Ibi eris de montanis.
Inde per 4 miliaria occurret tibi Ingelinge

Van Innsbruck 2 naar Zirl
4 Mittenwald
3 (Garmisch-)Partenkirchen
2 Oberammergau
5 Schongau. Daar kom je uit de bergen.
Vanaf daar is het 4 mijl naar Igling

per 5 Augusta.
5 Danubius, Transi Danubium et statim intra Vorthen.
4 Offinge.
3 Dinkepole.
4 Rodenborch.
3 Ouwe.
2 Osenvorde, Moyn fluvius.
3 Herbipolis.
5 Swinvorde.
3 Muirestad.
1 Niestad.
4 Werra fluvius, Meininge.

2 Smalekalte.
5 Gota.
3 Salca.
5 Northusen regis.
Harthicus mons habet tria miliaria
Haslevelde.
2 Werningerothe.
3 Horneborch.
3 et Brunswich.
2 Rithhusen.
3 Testle.
16 Stadium.
Transi Albiam et curre in Daciam.

5 Augsburg
5 Donau, Steek de Donau over en dan ben je in Donauwörth.
4 Marktoffingen
3 Dinkelsbühl.
4 Rothenburg an der Tauber.
3 Aub
2 Ochsenfurt, rivier de Main
3 Würzburg
5 Schweinfurt
3 Münnerstadt
1 Bad Neustadt an der Saale
4 Rivier de Werra,     Meiningen

2 Schmalkalden
5 Gotha
3 Bad Langensalza
5 Nordhausen
De Harz is drie mijl breed
Hasselfelde
2 Wernigerode
3 Hornburg
3 Braunschweig
2 Rietze
3 Celle
16 Stade
Steek de Elbe over en loop naar Denemarken.
Si placuerit tibi redire per Elvelinum montem; que Longobardi vocant Ursare, a Roma eas iterum.
Mocht je willen reizen over de Sankt-Gotthard
- de Longobarden zeggen 'door het Urserndal - ga dan van Rome

8 leucas ad Castellum sancti Petri.
16 Sutrium.
16 Viterbium.
8 Mons Flascun.
8 ad lacum sanctae Christinae.
7 ad Aquam pendentem.
20 ad Sanctum Clericum.
20 ad Sexnam.
10 Marcelburg.
24 Florentiam.
20 Recorniclam.
33 Bononiam.
20 Mutinam.
15 Regium.
15 Parmam.
15 Bur san Domin,
20 Placentiam,
40 Mediolanum
24 Cumam

8 mijl naar Castel San Pietro
16 Sutri
16 Viterbo
8 Montefiascone
8 naar Bolsena
7 naar Aquapendente
20 naar San Quirico D'Orcia
20 naar Siena
10 Poggibinsi
24 Florence
20 Cornacchiaia
33 Bologna
20 Modena
15 Reggio Nell'Emilia
15 Parma
15 Fidenza
20 Piazenza
40 Milano
24 Como

Cum veneris Sexnam, poteris etiam redire per aliam viam, quam per Marcelburg, Bononiam et Bur san Domin,

Vanaf Siena kun je ook een andere route volgen, namelijk via Poggibonsi, Bologna en Fidenza,

videlicet de Sexna eas per Luccam,
Lukkemange.
Woste Lune,
Pon tremele,
et ita usqua Placentiam,
Mediolanum et Cumam.
Ibi venies ed lacum Cumanum.

of van Siena via Lucca
Montemagno di Lucca
Luni
Pontremoli
en zo tot Piacenza
Milano (Milaan) en Como
Daar kom je bij het Comomeer

Qui sunt de Suevia, et huiusmodi regionibus, lacum Cumanum transeunt, et vadunt per Sete Munt in suam regionem.
Tu autem omittas lacum ad dexteram manum, et eas ad sinistram versus Lowens
16 milliaria cum lacu. Ibi mons incipit, et currit usque Zonrage.
De Lowens usque Belence una dieta,
inde 3 dietae usque Lucernam cum stagno.

De Schwaben en hun streekgenoten steken het Comomeer over en gaan over de Septimerpass naar hun land.
Maar jij houdt het Comomeer aan je rechterhand en buigt naar links naar Lugano
16 mijl langs het meer en dan begint de berg tot aan Soragno
Van Lugano tot Bellinzona Dat is 10 mijl
en vandaar nog 30 mijl tot Luzern met zijn meer.

Procedas 5 et occurret tibi Tovinge,

sed maxima sunt illa miliaria.
4 Basilea.
16 Stracesborch.
18 Spira.
6 Wormatia.
7 Binge.
5 Botharde.
2 Confluentia.
2 Andernake.
5 Bunna.
4 Colonia.
Cum veneris Basileam, bene fac pedibus tuis, et intrando navem descende usque Coloniam.


Je trekt 5 mijl verder bevind je dan in
Zofingen,
De grootste afstanden zijn dan:
4 Basel
16 Strasbourg (Straatsburg)
18 Speyer
6 Worms
7 Bingen
5 Boppard
2 Koblenz
2 Andernach
5 Bonn
4 Köln (Keulen).
Wanneer je in Basel bent, gun dan je voeten rust en stap in een schip tot Keulen.

8 Riekelekhusen.
4 Monasterium; et sic eas usque Bremam.
Iterum si vis, vadas de Colonia. 5 miliaria usque Nussiam.
9 Xantis,
7 Arnem.
6 Seist.
1 Traiectum.
Ibi intra navem, et descende usque Muthen et ita per mare in Stauriam, et sic in Daciam.

8 Recklinghausen
4 Münster. En zo bereik je Bremen.
Als je wilt, kun je van Keulen 5 mijlen reizen naar
Neuss.
9 Xanten
7 Arnhem
6 Zeist
1 Utrecht
Neem daar de boot en stap uit in Muiden en dan over de zee naar Stavoren en verder naar Denemarken.

Si vis transire montem Iovis, cum Roma redieris, de Placentia eas Vercellis et ita trans montem Iovis venies ad sanctum Mauricium, et sic Basileam.

Als je op de terugreis uit Rome over de Grote St Bernard wilt, dan dan van Piacenza naar Vercelli en over de Grote St Bernard, dan kom je bij Saint-Maurice en zo in Basel.


Ecce habes omnes fere vias itineris versus Romam.


Zo weet je bijna alle reisroutes naar Rome.


Meer links en informatie is te vinden bovenaan deze pagina bij Downloads en links